فیلم «دختر لر» اولین فیلم ناطق تاریخ سینمای ایران است که در سال ۱۳۱۲ در بمبئی ساخته شد. با بازی عبدالحسین سپنتا و روح‌انگیز سامی‌نژاد، این اثر آغازگر موجی نو در سینمای ایران شد و نقش مهمی در رشد صنعت سینما ایفا کرد.
سوسن تسلیمی یکی از تاثیرگذارترین بازیگران زن سینمای ایران بود که با نقش‌آفرینی در آثار بهرام بیضایی تصویر زن را متحول کرد. نقش ماندگار «نایی جان» در فیلم باشو غریبه کوچک و مهاجرت اعتراضی‌اش از ایران، او را به چهره‌ای خاص در تاریخ سینما بدل کرده است.
فیلم «گاو» ساخته داریوش مهرجویی بر اساس داستان غلامحسین ساعدی، از آثار جریان‌ساز موج نوی سینمای ایران بود. فیلمی تلخ، واقع‌گرا و جنجالی که تحسین روشنفکران، مردم و حتی امام خمینی را برانگیخت و نقطه عطفی در نگاه جامعه و مسئولان به سینما ایجاد کرد.
شهلا ریاحی، نخستین زن کارگردان تاریخ سینمای ایران، در سال ۱۳۳۵ با ساخت فیلم مرجان نام خود را ثبت کرد. او با نگاهی زنانه و متفاوت وارد عرصه‌ای شد که تا آن زمان در انحصار مردان بود، اما به دلیل مشکلات گیشه، تنها یک فیلم ساخت.
گرداب (۱۳۳۲)، نخستین فیلم رنگی سینمای ایران به کارگردانی حسن خردمند بود که با دوربین اوریکون ۱۶ میلی‌متری فیلمبرداری شد. این فیلم به دلیل نبود لابراتوار رنگی در ایران، در آمریکا ظاهر شد. با بازی ناصر ملک‌مطیعی، فروش فوق‌العاده‌ای داشت و آغازگر ساخت فیلم‌های رنگی در ایران شد.
«آبی و رابی» نخستین فیلم سینمایی ایران است که در سال ۱۳۰۹ توسط اوانس اوگانیانس ساخته شد. این فیلم سیاه و سفید و صامت، با فیلمبرداری خان‌بابا خان معتضدی و تیتراژ طراحی‌شده توسط فردریک تالبرگ، نقطه آغاز سینمای ایران محسوب می‌شود. داستان آن ماجراهای طنزآمیز دو شخصیت به نام‌های آبی و رابی را روایت می‌کند.
فیلم «شب قوزی» به کارگردانی فرخ غفاری، نخستین اقتباس سینمایی از هزار و یک شب است که در سال ۱۳۴۳ ساخته شد. این فیلم که یکی از بهترین اقتباس‌های ادبی سینمای ایران محسوب می‌شود، با استفاده از عناصر داستانی هزار و یک شب، نقدی بر جامعه معاصر ارائه می‌دهد. «شب قوزی» با وجود عدم موفقیت در گیشه، در جشنواره‌های بین‌المللی مانند کن، کارلوی‌واری و بروکسل مورد تحسین قرار گرفت و به عنوان اثری پیشرو در برابر جریان فیلمفارسی شناخته شد.
شهاب حسینی با گویندگی رادیو و مجری‌گری وارد عرصه هنر شد. او نخستین بار در سریال «پس از باران» (۱۳۷۹) بازی کرد و با سریال «پلیس جوان» درخشید. اولین فیلم سینمایی‌اش «رخساره» بود. در کارگردانی با «ساکن طبقه وسط» و در شبکه خانگی با «شهرزاد» محبوبیت فراوان یافت.
شهاب حسینی در دهه ۹۰ با ۱۸ فیلم درخشان، به اوج شهرت رسید. از موفقیت‌هایش می‌توان به نقش‌آفرینی در فیلم «فروشنده» اشاره کرد که جایزه نخل طلای بهترین بازیگر مرد جشنواره کن را برایش به ارمغان آورد. او در این دهه تهیه‌کنندگی را نیز تجربه کرد.
دهه نخست بازیگری شهاب حسینی با نقش‌آفرینی‌های درخشان و کسب جایزه خرس نقره‌ای جشنواره برلین همراه بود. او در فیلم‌هایی مانند «درباره الی»، «سوپراستار» و «جدایی نادر از سیمین» توانایی خود را اثبات کرد.